Pembubaran Parlimen
Perdana menteri tidak memerlukan persetujuan Kabinet untuk menasihati Yang di-Pertuan Agong untuk membubarkan Parlimen, kata pakar perlembagaan.
Pensyarah Undang-undang Universiti Islam Antarabangsa Malaysia Prof Nik Ahmad Kamal Nik Mahmod menjelaskan bahawa “tanggungjawab kolektif” Kabinet yang dinyatakan dalam Perlembagaan Persekutuan tidak terpakai untuk tujuan ini.
“Tanggungjawab kolektif telah digunakan sebagai hujah untuk mengenakan PM untuk mendapatkan persetujuan mengenai pembubaran. Boleh dikatakan bahawa doktrin itu terpakai dalam kes meminta untuk membubarkan Parlimen.
“Ia juga boleh dikatakan tanggungjawab kolektif hanya terpakai kepada akauntabiliti am kerajaan kepada Parlimen tetapi tidak kepada pembubaran Parlimen,” katanya ketika dihubungi Malay Mail.
Perkara 40 Perlembagaan Persekutuan berpendapat bahawa Yang di-Pertuan Agong hendaklah bertindak atas nasihat Jemaah Menteri dalam melaksanakan kuasa perlembagaan baginda, walaupun Perkara 40(2)(b) memperuntukkan baginda kuasa budi bicara berhubung dengan pembubaran Parlimen. .
Perkara 55 selanjutnya menyatakan bahawa Agong mempunyai kuasa untuk memecat atau membubarkan Parlimen, tetapi tidak menyatakan bahawa ini mesti atas nasihat Jemaah Menteri.
Tiada Galas Undang-undang
Nik Ahmad Kamal berkata walaupun perdana menteri sepatutnya berunding dengan Kabinet sebelum mencadangkan untuk membubarkan Parlimen, pandangan menterinya tidak mempunyai sebarang kaitan undang-undang mengenai keputusannya.
Pengerusi bersama jawatankuasa undang-undang perlembagaan Majlis Peguam Andrew Khoo menjelaskan bahawa walaupun ia tidak dinyatakan secara jelas, ia adalah konvensyen bahawa perdana menteri mempunyai budi bicara mutlak untuk menasihati Agong supaya membubarkan Parlimen.
Semasa berunding dengan Kabinet sebelum mencadangkan untuk membubarkan Parlimen akan menjadi penting dari segi politik bagi seorang perdana menteri, Khoo percaya ia tidak diperlukan di sisi undang-undang.
“‘Perlu’? Pada pandangan saya, tidak. Tetapi dari segi politik, dia mungkin,” kata Khoo
Peranan Penting
Bagaimanapun, felo penyelidik bagi undang-undang dan perlembagaan Universiti Teknologi Malaysia Muhammad Fathi Yusof berhujah bahawa Kabinet masih perlu memainkan peranan penting dalam memutuskan bila untuk membubarkan Parlimen.
Memetik Perkara 43(3) yang mengatakan Kabinet bertanggungjawab secara kolektif kepada Parlimen, beliau berhujah bahawa komposisi parti politik yang pelbagai dalam kerajaan kini bermakna keputusan untuk mencetuskan pilihan raya umum harus lebih bersifat perundingan.
Beliau menegaskan bahawa ini bukan lagi kerajaan Barisan Nasional sebelum ini, apabila parti tunggal atau gabungan menguasai Parlimen.
“Sebelum ini, nasihat individu PM dianggap mewakili Kabinet tanpa dipersoalkan. Tetapi sekarang, jika PM menasihati [Agong] untuk pembubaran Parlimen, ia belum lagi mewakili keseluruhan Kabinet menteri yang mewakili kerajaan.
“Jadi, nasihat PM mungkin ditolak atas alasan ia tidak dibuat secara kolektif sedangkan perlembagaan menekankan konsep ‘tanggungjawab bersama’,” tegasnya.
Sebelum ini, Setiausaha Agung Perikatan Nasional Datuk Seri Hamzah Zainudin bertegas bahawa pandangan Kabinet mesti dipertimbangkan sebelum perdana menteri membubarkan Parlimen.
Datuk Seri Ismail Sabri Yaakob menjawab dengan berkata adalah hak mutlaknya sebagai perdana menteri untuk memutuskan bila menasihatkan Agong untuk membubarkan Parlimen.
Adalah spekulasi bahawa Ismail Sabri boleh berusaha untuk membubarkan Parlimen minggu ini untuk memberi laluan kepada pilihan raya umum ke-15 yang telah didesak oleh partinya, Umno, sejak tahun lepas.
Baca lagi | ‘Memerhati sepanjang masa’: Negara pengawasan China berkembang di bawah Xi
Baca lagi | Data peribadi berpotensi lombong emas untuk penggodam, rakyat Malaysia memberi amaran
