Satu kajian oleh badan pemantau yang berpangkalan di AS, Freedom House telah mendedahkan bahawa China sedang melakukan usaha besar untuk mempengaruhi media Malaysia, dan menyenaraikan Malaysia sebagai “terdedah” kepada usaha ini.
Laporan “Pengaruh Media Global Beijing 2022” mengatakan bahawa antara usaha China adalah perjalanan bersubsidi untuk ahli politik dan wartawan melawat Xinjiang – tapak utama insiden penderaan terhadap masyarakat Uyghur – pada 2019 sebelum wabak Covid-19 melanda.
“Kedua-dua wartawan dan ahli politik mengulangi perkara yang diperkatakan oleh negara China sekembalinya mereka,” baca laporan itu, yang menamakan beberapa organisasi berita.
Laporan yang dikeluarkan minggu lalu, memberikan usaha pengaruh media Beijing di sini skor “tinggi” 37 daripada 85, manakala daya tahan dan tindak balas tempatan terhadap usaha yang dikatakan ini diberi skor “terkemuka” sebanyak 35 daripada 85.
Menurut laporan itu, skor sifar menandakan “pengaruh paling rendah”, manakala skor 85 menandakan “pengaruh paling”.
Kajian yang merangkumi temu bual dengan ahli media, kerajaan, dan masyarakat sivil juga mencatatkan insiden yang dianggap sebagai “penapisan”.
Antaranya ialah dakwaan wujudnya kumpulan WhatsApp antara Kedutaan China di Malaysia dan wartawan, yang membolehkan pihak kedutaan menyampaikan sebarang rungutan secara langsung dengan laporan media.
“Apa yang lebih berkemungkinan berlaku, bagaimanapun, ialah pihak kedutaan akan memanggil pengurusan atasan sebuah cawangan untuk menyatakan rasa tidak puas hati, disertai dengan ugutan untuk menarik iklan jika tuntutan tertentu tidak dipatuhi,” kata laporan itu.
Laporan itu juga mengatakan bahawa terdapat “budaya penapisan diri dalam kalangan wartawan berbahasa Melayu dan Cina”, yang berhati-hati untuk mengkritik China kerana mereka mungkin menghadapi tindakan balas atau menjejaskan hubungan dua hala Malaysia dengan China.
Insiden lain yang dicatatkan termasuk Epoch Times yang berpangkalan di AS — sebuah akhbar yang menurut laporan itu mengkritik kerajaan China — dinafikan permit untuk menjalankan edisi Malaysia.
“Komunikasi rasmi daripada Kementerian Dalam Negeri mewajarkan penolakan itu dikaitkan dengan melindungi hubungan baik dengan Beijing, dengan menyatakan, ‘Keputusannya adalah … [untuk] mengekalkan hubungan dua hala dengan Republik Rakyat China’,” baca laporan itu.
Untuk makluman, laporan itu menyatakan bahawa Epoch Times dikendalikan oleh pengamal Falun Gong.
Falun Gong ialah gerakan yang bermula di China dan dianggap oleh pengikutnya sebagai amalan rohani, tetapi kini ibu pejabatnya di New York dan pihak berkuasa China menganggapnya sebagai kultus yang mempromosikan kempen anti-China.
Media berbahasa Cina Malaysia
Tambahan pula, Freedom House juga mencatatkan banyak media berbahasa Cina di Malaysia yang memberi khidmat kepada masyarakat etnik Cina negara dan diaspora Cina yang tinggal di sini.
Ia berkata bahawa kedai-kedai ini secara amnya memasukkan kandungan kritikal mengenai China daripada sumber antarabangsa, walaupun kandungan asalnya agak pro-Beijing.
Laporan itu juga menyatakan kebimbangan tentang bagaimana “kandungan yang diherotkan, termasuk maklumat yang salah secara terang-terangan” daripada media negara China dan saluran lain pro-Cina Parti Komunis, mencapai media bahasa Cina di Malaysia, terutamanya semasa protes Hong Kong 2019 hingga 2020.
Infrastruktur pengedaran kandungan
Laporan itu juga mengatakan bahawa China mempunyai kawalan ketara ke atas infrastruktur pengedaran kandungan Malaysia, termasuk percambahan aplikasi berasaskan China seperti WeChat, TikTok dan Bigo.
“Sesetengah saluran media dan ahli politik tempatan mempunyai akaun pada aplikasi itu, menyebabkan mereka terdedah kepada penapisan atau manipulasi masa depan oleh firma di bawah tekanan pihak berkuasa China,” katanya.
Ia juga melaporkan bahawa syarikat teknologi yang berpangkalan di China, Huawei dan Xiaomi, masing-masing menyumbang 13.8 peratus dan 11 peratus daripada pasaran telefon Malaysia, manakala pembekal China secara kolektif menyediakan kira-kira separuh daripada semua telefon mudah alih di Malaysia.
Bagaimanapun, laporan itu mengakui bahawa “tiada bukti semasa tempoh liputan penapisan politik atau manipulasi kandungan pada aplikasi atau peranti China yang menggunakan teknologi China di Malaysia”.
“Selain itu, Malaysia telah memilih syarikat Sweden Ericsson untuk membangunkan rangkaian tanpa wayar generasi kelima negara (5G), mengurangkan kebimbangan mengenai risiko keselamatan menggunakan peralatan Huawei dalam infrastruktur kritikal,” katanya.
Kajian itu dijalankan di 30 negara, termasuk AS, UK, Indonesia, dan Filipina dengan bantuan sekurang-kurangnya seorang penyelidik tempatan di setiap negara, yang menjalankan kajian meja dan temu bual dengan ahli media, kerajaan dan masyarakat sivil.
Para penyelidik kemudian menyerahkan jawapan kepada soal selidik, di mana respons menentukan skor yang dicadangkan.
Menurut laporan itu, AS, UK dan Filipina disenaraikan sebagai “bertahan” kepada pengaruh media Beijing, manakala Indonesia disenaraikan sebagai “terdedah”.
