TAWAU, 11 November 2025 – Isu hasil Sabah sekali lagi menjadi tumpuan utama politik dan ekonomi negara apabila Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim, mengumumkan bahawa keputusan berhubung tuntutan pemulangan hak 40 peratus hasil Sabah akan dimuktamadkan dalam Mesyuarat Khas Jemaah Menteri yang berlangsung hari ini.
Kerajaan Muktamadkan Pemulangan 40 Peratus Hasil Sabah – Anwar Ibrahim
Langkah ini menandakan satu detik bersejarah dalam perjuangan panjang rakyat Sabah menuntut hak mereka seperti termaktub dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63). Menurut Anwar, keputusan tersebut akan diambil selepas mendengar pandangan Peguam Negara sebagai penasihat undang-undang utama kerajaan sebelum menentukan sama ada rayuan akan difailkan atau tidak.
“Saya sudah panggil mesyuarat. Kita dengar dahulu penjelasan Peguam Negara, hendak rayu atau tidak, tunggu esok. Bagi saya, kalau tidak rayu pun tidak mengapa. Tetapi keputusan muktamad dibuat selepas kita dengar dan bincang bersama semua ahli Jemaah Menteri,” kata Anwar ketika berucap di Program Jelajah Malaysia Digital di Tawau.
Rundingan Baharu Mengenai Hasil Sabah
Perdana Menteri menegaskan bahawa kerajaan pimpinannya sentiasa terbuka untuk berbincang dengan kerajaan negeri mengenai isu hak Sabah, namun buat masa ini rundingan rasmi belum dimulakan kerana kerajaan persekutuan masih berstatus caretaker menjelang pilihan raya.
“Soalnya, mahkamah arah untuk runding. Saya kata baik, kita akan runding. Tetapi hari ini hendak runding dengan siapa? Kerana kerajaan sekarang hanyalah kerajaan sementara. Tunggu pilihan raya, selepas kerajaan baharu dibentuk, saya akan arahkan rundingan dimulakan segera,” jelasnya.
Beliau turut menambah bahawa kerajaan MADANI komited untuk memastikan keadilan pengagihan ekonomi antara Sabah dan negeri lain di Malaysia, sejajar dengan semangat federalisme dan janji dalam MA63.
Peruntukan Meningkat, Komitmen Diteruskan
Berdasarkan data rasmi Kementerian Kewangan, Sabah kini menerima peruntukan tahunan RM17 bilion, iaitu jauh lebih tinggi berbanding kutipan hasil tahunan kerajaan persekutuan di negeri itu sebanyak kira-kira RM10 bilion.
Anwar menjelaskan bahawa peningkatan ini mencerminkan usaha kerajaan untuk menyeimbangkan pembangunan wilayah, di samping mengiktiraf sumbangan besar negeri itu terhadap ekonomi nasional.
“Mengapa ketika saya menjadi Perdana Menteri, saya meningkatkan jumlah pemberian khas kepada Sabah sebanyak RM600 juta? Ini belum muktamad kerana kerajaan negeri meminta tambahan. Dalam mesyuarat akan datang, kita akan runding lagi berapa jumlah yang boleh ditambah,” katanya.
Jadual: Ringkasan Isu dan Anggaran Hasil Sabah
| Tahun | Isu Utama | Anggaran Hasil Sabah (RM bilion) | Peruntukan Diterima (RM bilion) | Catatan |
| 2022 | Tuntutan 40% hasil Sabah dibangkitkan semula | 9.5 | 6.0 | Permulaan rundingan awal MA63 |
| 2023 | Tindakan undang-undang terhadap kerajaan Persekutuan | 9.8 | 8.2 | Kes dibawa ke Mahkamah Tinggi |
| 2024 | Keputusan mahkamah arahkan rundingan | 10.0 | 12.0 | Kerajaan mula beri tambahan peruntukan |
| 2025 | Pemulangan 40% hasil Sabah dimuktamadkan | 10.2 | 17.0 | Peruntukan tertinggi dalam sejarah Sabah |
Reaksi dan Tanggapan Pemimpin Sabah
Pemimpin-pemimpin Sabah menyambut baik langkah Perdana Menteri untuk menambah baik agihan hasil Sabah, namun menegaskan bahawa isu ini tidak harus ditangguhkan lagi selepas pilihan raya.
Mereka menuntut agar rundingan sebenar dijalankan segera bagi menentukan mekanisme pembayaran balik 40 peratus hasil tersebut kepada negeri, termasuk hasil minyak, gas dan cukai pendapatan yang dikutip oleh kerajaan persekutuan.
Seorang penganalisis politik dari Universiti Malaysia Sabah (UMS) berkata, pemulangan hasil Sabah bukan sekadar isu kewangan tetapi lambang keadilan federalisme dalam struktur Malaysia.
“Apabila 40 peratus hasil Sabah dikembalikan, ia bukan sekadar wang, tetapi pengiktirafan terhadap hak Sabah sebagai rakan sekutu dalam pembentukan Malaysia. Ia juga akan memberi kesan langsung kepada pembangunan infrastruktur, pendidikan dan peluang pekerjaan,” jelas beliau.
Kritikan dan Kontroversi Politik
Dalam pada itu, beberapa pihak pembangkang mengkritik langkah kerajaan dengan mendakwa keputusan mengenai hasil Sabah dibuat secara terburu-buru menjelang pilihan raya.
Namun, Perdana Menteri menolak dakwaan itu dan menyatakan bahawa kerajaan MADANI telah memberi lebih banyak perhatian terhadap Sabah berbanding pentadbiran terdahulu.
“Kalau pembangkang asyik marah, saya ingin bertanya, kamu hendak marah apa? Zaman kerajaan lama hanya RM56 juta diberi, kita naikkan kepada RM600 juta. Itu bukti keikhlasan kita dalam melaksanakan tanggungjawab,” tegas beliau.
Hasil Sabah: Simbol Keadilan dan Autonomi Negeri
Pemulangan hasil Sabah menjadi lambang kepada perjuangan panjang negeri itu menuntut autonomi ekonomi yang lebih luas. Ia mencerminkan kesungguhan kerajaan persekutuan untuk menghormati semangat MA63 dan memastikan Sabah tidak ketinggalan dalam arus pembangunan nasional.
Sekiranya pelaksanaan 40 peratus hasil itu berjalan lancar selepas mesyuarat muktamad hari ini, ia bakal membuka lembaran baharu hubungan antara Sabah dan kerajaan pusat sesuatu yang sudah lama dinantikan oleh rakyat negeri di bawah bayu.
Soalan Lazim Mengenai Hasil Sabah
1. Apakah maksud hasil Sabah?
Hasil Sabah merujuk kepada kutipan pendapatan kerajaan persekutuan yang diperoleh daripada negeri Sabah termasuk cukai, hasil minyak, gas, dan sumber semula jadi lain.
2. Mengapa isu pemulangan 40 peratus hasil Sabah penting?
Ia penting kerana termaktub dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) yang menjamin hak Sabah menerima semula 40 peratus hasil yang dikutip kerajaan persekutuan di negeri itu.
3. Berapakah jumlah hasil Sabah yang dikutip kerajaan pusat setiap tahun?
Secara purata sekitar RM10 bilion setahun, berdasarkan data terkini Kementerian Kewangan.
4. Adakah kerajaan MADANI benar-benar menunaikan janji terhadap Sabah?
Ya, kerajaan MADANI telah menaikkan pemberian khas Sabah kepada RM600 juta dan memperuntukkan RM17 bilion bagi tahun 2025.
5. Bilakah rundingan rasmi hasil Sabah akan bermula?
Rundingan dijangka dimulakan selepas pilihan raya apabila kerajaan baharu dibentuk, seperti dinyatakan oleh Perdana Menteri.
