Kenyataan Farlina

Detik-detik selepas insiden besar adalah ujian kepada daya tahan sesebuah negara. Sebagai contoh, darurat negara yang diisytiharkan oleh pentadbiran Muhyiddin untuk memerangi Covid-19 menyaksikan rakyat Malaysia bersatu dalam talian melalui kempen Kita Jaga Kita. Kita Jaga Kita bermula sebagai kempen tanggungjawab sosial tetapi berkembang menjadi cara mengedarkan bantuan dan berkongsi petua untuk tinggal di rumah.

Walau bagaimanapun, ketahanan masyarakat boleh diuji dalam tempoh yang lama. Sebagai contoh, kematian seorang bomba semasa rusuhan di kuil Sri Maha Mariamman pada 2018 telah dieksploitasi dalam perhimpunan untuk mempertahankan “kedaulatan Islam” dan mendorong militan menyasarkan fabrik sosial Malaysia. Kedua-dua perhimpunan dan serangan militan yang digagalkan berlaku setahun selepas kematian anggota bomba, merujuk kepada kepentingan insiden itu, kerapuhan ketegangan kaum Malaysia dan ingatan internet.

KitaJagaKita dan Hasil daripada Kematian Muhammad Adib Mohd Kassim berada di Dua Hujung Spektrum Ketahanan

Internet boleh menjadi alat untuk mempromosikan demokrasi dan kestabilan negara. Ia menjanjikan sumber yang luas untuk maklumat, membolehkan setiap pengguna mendapat akses yang sama sebagai penerbit, meluaskan kebebasan untuk bergaul dalam forum dan membangunkan mekanisme yang lebih baharu untuk penyertaan politik — semuanya berguna untuk demokrasi liberal.

Internet boleh membantu meningkatkan kesedaran politik tetapi boleh menjadi alat manipulatif di tangan

Walaupun begitu, internet tidak murni. Ia digunakan sebagai alat untuk mengatur gerakan revolusioner, seperti musim bunga Arab tetapi ia juga boleh menyebarkan ketakutan dan kebencian. Memandangkan internet boleh mendidik dan memaklumkan, ia juga boleh mengelirukan, menggalakkan sentimen perpecahan atau mengandungi ancaman halus. Lapisan logik internet boleh menyesuaikan cadangan, sama ada untuk produk, rakan atau siaran dengan idea serupa yang boleh mempolarisasikan masyarakat lebih jauh.

Baca Lagi | Tempat Terbaik Lawati Pasangan di Malaysia

Baca Lagi | Universiti Malaysia Terunggul dalam Kedudukan QS World 2023

Ruang awam dalam talian dan demokrasi

Wacana awam adalah sebahagian daripada pembinaan negara di mana perbincangan mengenai dasar dan identiti harus menyumbang kepada daya tahan dan kemajuan masyarakat. Konsep pertuturan ideal ahli falsafah Jerman Jurgen Habermas bergantung pada orang itu sebagai makhluk rasional yang akan mencapai pemahaman kognitif melalui hujah, pengesahan dan pengenalan serta pembetulan kesilapan. Terdapat juga idea yang menyatakan bahawa demokrasi memerlukan aliran maklumat dan perbahasan awam secara autonomi daripada kedua-dua kuasa negeri dan korporat, terutamanya untuk membuat keputusan demokratik.

Di negara-negara yang bergelut dengan wacana kritis, hujah dan persoalan untuk penggubalan dasar boleh bertukar kepada percampuran identiti, tuduhan ketidaksetiaan atau cabaran kepada pihak berkuasa. Oleh itu, hujah dalam ruang awam digital mungkin tidak melengkapkan laluan membuat keputusan demokratik, kerana perbualan boleh dihalang oleh serangan peribadi, kitaran menyalahkan mangsa dan maklumat salah.

Apa yang diperlukan ialah keupayaan untuk menangani ketidakselesaan apabila berhadapan dengan pandangan dan perselisihan pendapat yang bertentangan sambil meneruskan perbincangan dasar berasaskan bukti, yang bergantung pada dasar membina kewarganegaraan digital. Tujuannya adalah untuk memanfaatkan positif internet untuk tujuan politik tanpa meletihkan mana-mana pihak yang boleh mendorong orang ramai ke ruang gema yang dianggap sebagai ruang selamat.

Untuk berbuat demikian, memahami keistimewaan komunikasi dan persekitaran maklumat Malaysia adalah perlu. Teknik manipulatif yang dibuat oleh tingkah laku tidak sahih daripada cybertroopers, bot dan algoritma memang wujud. Munira Mustaffa menggunakan analisis rangkaian sosial untuk sampel aktiviti semasa pilihan raya umum ke-15. Pusat Kewartawanan Bebas memetakan ucapan kebencian merentas platform media sosial dalam jangka masa yang sama.

Dalam landskap rangsangan yang disengajakan ini, catatan dan entri yang mungkin ikhlas dalam meningkatkan kesedaran dan perbincangan boleh muncul sebagai pembakar apabila ketegangan memuncak. Inilah keadaan Zulfadzli Halim atau pengguna twitter bumilangit, yang ditahan kerana cubaan untuk meningkatkan kesedaran tentang ketakutan yang berlaku dalam talian. Dengan sejarah di mana penyelesaian paling pantas kepada ketegangan ialah penyingkiran kandungan dan penapisan, menavigasi laluan kebebasan bersuara, wacana awam dan kebimbangan awam boleh menjadi mencabar.

Ke arah penyertaan politik, ruang awam yang ideal

Terdapat banyak kerja yang dilakukan untuk memetakan persekitaran maklumat Malaysia. Harris Zainul dan Pusat, sebuah badan pemikir yang diasaskan oleh bekas menteri kesihatan Khairy Jamaluddin, telah menulis tentang cara dan cara ke hadapan untuk mengawal kebebasan bersuara, sama ada menetapkan platform media sosial sebagai kemudahan awam atau memikirkan semula pengurusan ucapan benci.