Kira-kira 120 delegasi menyertai Program Pemimpin Muda (YLP) sempena Persidangan Antarabangsa Persatuan Kohesif (ICCS) di sini minggu ini, yang bertujuan membangunkan pemimpin dalam isu yang menjejaskan keharmonian etnik dan agama.
Selama tiga hari, perwakilan YLP menyertai acara yang termasuk bengkel untuk mempertajam kemahiran kepimpinan mereka, dialog mengenai isu kontemporari kepercayaan dan kepelbagaian, dan sembang api dengan pengaruh berasaskan kepercayaan tentang menggunakan media sosial untuk perpaduan sosial.
Ditakrifkan sebagai keadaan yang membolehkan interaksi yang stabil antara masyarakat, “kesepaduan sosial” juga dikenali sebagai keharmonian sosial, perpaduan atau keterangkuman.
Di luar ICCS, Malay Mail bercakap dengan dua delegasi Malaysia yang menyertai YLP, dan dua lagi delegasi muda yang menghadiri persidangan itu, mengenai pengalaman mereka:
YLP mewakilkan Ooi Win Wen, 22 dan Shahira Jamaluddin, 27, dari Arts-ED
Ooi dan Shahira adalah ahli Arts-ED, sebuah syarikat bukan keuntungan yang berpangkalan di Pulau Pinang yang memfokuskan kepada pendidikan seni dan budaya berasaskan komuniti dalam komuniti luar bandar dan bandar.
“Kami berusia lebih 20 tahun dan kami bekerja dengan kebanyakan orang muda, menggunakan seni dan budaya tempatan,” kata Ooi, pegawai program, mengenai kumpulan itu.
Kedua-duanya berkata mereka berhubung dengan ICCS apabila menghasilkan Kaki Lima, permainan papan strategi tentang pejalan kaki menjalani kehidupan seharian mereka, menjalankan tugas dan bertemu dengan rakan-rakan di George Town sambil berfikir tentang menggunakan cara lima kaki untuk berbuat demikian.
Semasa mengerjakan projek itu, mereka telah diperkenalkan kepada penerbit permainan papan Singapura Origame yang telah mengambil bahagian dalam ICCS sulung pada 2019.
Pengarah seni Origame Nick Pang juga merupakan penerbit bebas permainan kad Smol Tok, yang sambungannya Diversity by Default adalah antara inisiatif perpaduan sosial asas yang dipamerkan dalam ICCS tahun ini.
Duo itu berkata dijemput untuk menyertai ICCS adalah peluang yang baik untuk Arts-ED untuk menemui pendekatan serantau lain ke arah perpaduan sosial
“Saya ingin mengetahui lebih lanjut [tentang karya mengenai perpaduan sosial] selain daripada apa yang Malaysia lakukan,” kata Shahira mengenai penyertaan sulungnya ke persidangan antarabangsa.
Ooi berkata situasi Singapura menarik kerana hubungan sejarah dengan Malaysia. Kedua-dua negara memperoleh kemerdekaan daripada British dan merupakan sebahagian daripada persekutuan sebelum meneruskan laluan masing-masing.
Beliau juga menunjukkan komposisi demografi etno-agama yang berbeza antara kedua-duanya, selain fakta bahawa Singapura adalah sebuah negara kota.
“Ia telah membentuk situasi yang sangat menarik di mana kumpulan berbeza berhubung antara satu sama lain, terutamanya di sekolah,” katanya, menceritakan pengalamannya dalam sesi dialog ICCS membincangkan diskriminasi dan pengecualian dalam sistem pendidikan terutamanya melibatkan bahasa vernakular minoriti di sini seperti bahasa Melayu dan bahasa Tamil.
Shahira menambah ICCS telah mengingatkan beliau untuk mengalihkan tumpuan daripada mengurus perbezaan kepada mencari isu dan nilai sejagat yang dikongsi oleh masyarakat yang berbeza.
“Di sini kita melihat lebih banyak persamaan yang kita ada antara satu sama lain,” kata Shahira.
Duo itu berkata Arts-ED kini sedang menyatukan program dan sumber selama 20 tahun dalam talian yang kemudiannya boleh disesuaikan oleh orang lain ke dalam komuniti tempatan mereka sendiri, dan tidak sabar untuk bekerjasama dengan perwakilan YLP lain untuk bertukar dan meniru kaedah mereka dan sukatan pelajaran.
Wan Atikah Wan Yusoff, 29, dari Pusat Harmoni Pulau Pinang
Wan Atikah juga pernah berkhidmat dengan Arts-ED, dan menunjukkan persamaan yang ditemuinya antara “Harmony Street” di Pulau Pinang — Jalan Masjid Kapitan Keling (dahulu Pitt Street) di mana terdapat enam rumah ibadat — dengan senarai harmoni Singapura jalan di Jalan Waterloo, Jalan Telok Ayer dan Jalan Jambatan Selatan.
“Di George Town, ia bermula dari segi sejarah — terdapat komuniti yang menyokong penubuhan rumah ibadat ini. Saya dapati di Singapura, perkara yang sama juga berlaku,” katanya sambil mengetengahkan ilmu yang diperoleh dalam Galeri Harmony in Diversity di sini.
Wan Atikah memberi contoh Chinatown Singapura yang mengandungi rumah ibadat sejak abad ke-19 seperti Kuil Thian Hock Keng, Nagore Dargah, Masjid Al-Abrar, Masjid Chulia Jamek dan Kuil Sri Mariamman yang dilengkapi dengan Kuil Relik Gigi Buddha 2007 dan Muzium.
Beliau kini merupakan eksekutif program Pusat Harmoni Pulau Pinang di bawah Perbadanan Harmoni Pulau Pinang yang baru dilancarkan pada Mac tahun lalu di bawah portfolio Pembangunan Sosial dan Hal Ehwal Bukan Agama Islam kerajaan negeri, dan ditugaskan untuk merapatkan pihak berkuasa dan kumpulan agama bersama-sama, dan mempromosikan wacana antara agama.
“Kita perlu akui di Malaysia kita mempunyai masyarakat berbilang budaya, berbilang kaum tetapi apabila hidup bersama kita berada pada tahap [hanya] bertolak ansur antara satu sama lain. Kami tidak berkomunikasi, tidak terlibat antara satu sama lain.
“Jika kita mahu terus hidup bersama, kita perlu melepasi halangan itu,” katanya, menunjukkan bahawa kebanyakan pertikaian antara rumah ibadat cenderung kepada infrastruktur dan utiliti, bukannya bersifat teologi.
Wan Atikah berkata beliau menghadiri ICCS kerana dia tidak sabar untuk mengetahui bagaimana Singapura menguruskan kepelbagaiannya melalui dasar, tetapi juga bagaimana masyarakatnya bertindak balas terhadap pendekatan sedemikian.
“Kami tidak mahu hanya menumpukan pada agama, tetapi juga identiti lain yang dikaitkan dengan orang ramai,” katanya.
Wan Atikah juga berkata beliau telah memerhatikan ruang komuniti semasa lawatan ke Our Tampines Hub, hab komuniti bersepadu dan gaya hidup terbesar di pulau itu yang diketuai oleh Persatuan Rakyatnya.
“Kami ingin memberi tumpuan kepada bagaimana rumah agama bukan sahaja tempat untuk melakukan ritual keagamaan, tetapi juga untuk masyarakat berkumpul, untuk aktiviti tanpa mengira kepercayaan anda,” katanya.
Hisham Muhaimi, 27, daripada Inisiatif Menggalakkan Toleransi dan Mencegah Keganasan (INITIATE.MY)
Hisham ialah pegawai projek dengan INITIATE.MY, cabang penyelidikan Komuniti Muslim Universal — sendiri adalah organisasi hak asasi manusia yang diterajui oleh belia, berasaskan kepercayaan yang diasaskan oleh bekas belia Islam yang radikal.
INITIATE.MY memfokuskan pada dua bidang penyelidikan dasar: pencegahan dan ekstremisme menentang kekerasan, dan kebebasan beragama dan kepercayaan.
“Kami ditubuhkan sebagai tindak balas kepada peningkatan konflik antara kumpulan selepas pilihan raya umum 2018,” kata Hisham.
Hisham berkata ciri paling menarik ICCS ialah ia melanda perwakilan yang sedang berusaha untuk memperbaiki hubungan kaum dan penglibatan agama di seluruh dunia.
“Saya datang ke sini dengan tujuan untuk terlibat dalam perbincangan jujur
“Saya percaya ia adalah ruang yang difasilitasi yang sangat baik kerana kita semua datang dengan tujuan yang sama, untuk belajar daripada satu sama lain dan menawarkan perspektif kita sendiri tentang cara memupuk keharmonian dalam masyarakat yang pelbagai,” katanya.
Beliau menceritakan bahawa sepanjang minggu beliau telah bertemu dengan ramai individu hebat yang telah melakukan banyak kerja dalam bidang tugas masing-masing sama ada sebagai pemimpin agama, ketua masyarakat, penyelidik, penjawat awam, atau peguam.
“Beberapa hari yang lalu adalah hebat! Saya menghargai hakikat bahawa penceramah meneroka topik yang jarang dibincangkan seperti keperluan untuk mengaitkan agama dan keadilan alam sekitar dan kesan penjajahan terhadap perpaduan sosial,” kata Hisham.
Beliau menegaskan bahawa pandangan utamanya ialah betapa pentingnya pemimpin dan pelakon agama mengambil bahagian dalam dialog politik dan memastikan komuniti mereka diwakili.
“Demi kepentingan perpaduan sosial, kerajaan harus menyediakan ruang kepada pelakon agama khususnya golongan minoriti untuk diwakili dan melibatkan mereka secara aktif dalam proses membuat keputusan.
“Saya merasakan bahawa kita harus mencerminkan persidangan di Malaysia dan menyediakan platform bagi masyarakat beragama dan kaum kita untuk mengadakan perbincangan jujur
ICCS dianjurkan oleh Sekolah Pengajian Antarabangsa S. Rajaratnam (RSIS) dan disokong oleh Kementerian Kebudayaan, Komuniti dan Belia Singapura.
