PETALING JAYA: Menurut dua peguam, “ujian lantai” adalah pilihan terbaik untuk menentukan sama ada ketua kerajaan masih mendapat keyakinan majoriti wakil yang terpilih.
Mereka menyatakan deklarasi berkanun wakil terpilih juga boleh digunakan untuk menilai sokongan kepada perdana menteri, menteri besar, atau ketua menteri, mengikut keputusan Mahkamah Persekutuan pada tahun 2010.
Kebebasan Agong Menggunakan SD untuk Menilai Keyakinan
Menurut peguam Bastian Pius Vendargon, mengikut undang-undang yang berlaku, Yang di-Pertuan Agong bebas untuk bergantung kepada deklarasi berkanun untuk menentukan sama ada perdana menteri mempunyai keyakinan majoriti di Dewan Rakyat.
Vendargon berkata raja mungkin, selepas pilihan raya, menghadapi kesulitan untuk menentukan isu tersebut, terutamanya jika tiada parti politik atau gabungan mempunyai majoriti yang jelas di dewan rendah.
Komen Presiden PAS dan Isu Demokrasi
Peguam kanan ini memberikan pandangannya menyusul tuntutan Abdul Hadi Awang bahawa parti beliau bersedia untuk menukar kerajaan melalui “demokrasi dan monarki perlembagaan”.
Dalam satu rencana pendapat yang diterbitkan di HarakahDaily, presiden PAS dan Ahli Parlimen Marang itu menyatakan bahawa mana-mana parti yang berusaha untuk menegakkan prinsip demokrasi mahu menjadi kerajaan, bukan kekal di dalam pembangkang untuk selama-lamanya.
Hadi mengatakan perubahan dalam sistem demokrasi boleh berlaku melalui peti undi, melalui usul tidak percaya yang diluluskan oleh wakil-wakil terpilih, atau jika terdapat cukup deklarasi berkanun untuk membuktikan bahawa perdana menteri tidak mempunyai sokongan yang mencukupi untuk terus berkuasa.
Baca lagi | ‘Langkah Dubai’: Lapan Lagi Wakil Perikatan Isytihar Sokongan kepada Anwar
Klaim SD PAS dan Kisah “Dubai Move”
Kenyataan presiden PAS ini menyusul laporan perbincangan yang didakwa berlaku di Emiriah Arab Bersatu bulan lalu antara pemimpin pembangkang dan wakil-wakil kerajaan tertentu – yang dipanggil “Gerakan Dubai” – berkaitan usaha untuk menyingkirkan Perdana Menteri Anwar Ibrahim.
Pada Ahad, pengarah pilihan raya PAS, Sanusi Nor, mendakwa gabungan Perikatan Nasional, yang merupakan ahli parti Islam itu, telah mendapatkan deklarasi berkanun yang mencukupi untuk menjatuhkan kerajaan persekutuan Anwar Ibrahim.
Keputusan Mahkamah Persekutuan 2010
Pada tahun 2010, Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa tidak ada yang menghalang Sultan Perak menilai sama ada menteri besar negeri terus mempunyai keyakinan majoriti tanpa mengambil undi di dewan undangan.
Panel lima anggota mahkamah tertinggi itu memutuskan bahawa bukti kehilangan keyakinan boleh dikumpulkan dari sumber luar, asalkan kekurangan sokongan itu ditetapkan secara konklusif.
Dalam kes itu, tiga wakil negeri berpaling tadah menyebabkan runtuhnya kerajaan negeri Perak yang dipimpin oleh Nizar Jamaluddin. Bergantung kepada SD, Sultan Azlan Shah yang sudah meninggal pada waktu itu, melantik Zambry Abdul Kadir sebagai menteri besar Perak yang baru.
Walaupun keputusan itu, Edmund Bon, yang merupakan ahli pasukan peguam yang mewakili Nizar dalam kes tersebut, berkata undi di lantai Dewan Rakyat tetap menjadi pilihan yang lebih baik.
“Adalah baik untuk kembali ke Dewan. Undi itu akan menunjukkan dengan jelas sokongan yang dinikmati perdana menteri dari segi jumlah,” tambahnya.
