Pengundi neutral akan melihat Umno dengan lebih samar pada pilihan raya umum ke-15 jika mereka mengesyaki politik berpuak-puaknya bertanggungjawab terhadap Menteri Kesihatan Khairy Jamaluddin terpaksa berlumba mustahil atau berkecuali sepenuhnya, menurut penganalisis.
Pada Ahad, Khairy mengesahkan bahawa timbalan presiden Umno Datuk Seri Mohamad Hasan, yang merupakan ketua Umno bahagian Rembau, telah memintanya memberi laluan. Walaupun beliau berkata beliau akan mematuhinya, permintaan yang begitu hampir dengan pilihan raya umum boleh menyebabkan beliau tidak mempunyai alternatif untuk bertanding.
Penganalisis politik berkata tindakan itu boleh dilihat sebagai tindakan balas Presiden Umno Datuk Seri Ahmad Zahid Hamidi terhadap Khairy dan pemimpin parti lain yang tidak segera mematuhi kehendaknya.
Saintis politik Universiti Sains Malaysia Ahmad Fauzi Abdul Hamid juga melihat permusuhan terpendam dalam kenyataan Khairy dan Mohamad mengenai kerusi muzik di Rembau, yang katanya menandakan hubungan tegang dalam parti nasionalis Melayu itu.
“Jika ini adalah jenis kenyataan umum yang mereka terus keluarkan, Umno tidak harus menyalahkan orang ramai kemudian jika orang ramai membuat spekulasi mengenai permainan kuasa dalaman yang berkembang dalam kalangan puak dan personaliti Umno yang berbeza,” katanya kepada Malay Mail.
Ahmad Fauzi berhujah bahawa Khairy mewakili masa depan Umno malah disebut-sebut sebagai calon yang mungkin menjadi perdana menteri, menunjukkan rayuannya di kalangan bahagian Malaysia yang tidak menyokong Umno secara tradisi.
Antara lain, beliau berkata Khairy adalah antara segelintir pemimpin Umno yang tidak cuba menafikan skandal rasuah global 1MDB, dan mengambil peranan sebagai reformis selepas kekalahan parti itu yang tidak pernah berlaku sebelum ini dalam pilihan raya umum 2018.
Ahli geostrategi Universiti Teknologi Malaysia Profesor Azmi Hassan berkata walaupun memindahkan Khairy keluar dari Rembau tidak akan menjejaskan peluang Umno untuk mengekalkan kerusi itu, ia akan menjejaskan bagaimana keseluruhan parti itu dilihat.
“Jika dia tidak bertanding, ia akan menjadi titik hitam kepada Umno kerana akan ada persepsi bahawa dia bukan orang presiden, jadi, dia tidak dipilih pada peringkat ini,” kata Azmi ketika dihubungi.
Calon pemilihan Umno akhirnya diputuskan oleh presiden parti Datuk Seri Ahmad Zahid Hamidi, yang sudah pun menangkis dakwaan bahawa beliau mengetuai parti ke arah yang berfaedah kepada apa yang dipanggil “kelompok mahkamah” dan bukannya kebaikan yang lebih besar.
“Kluster mahkamah” adalah istilah pejoratif yang digunakan oleh pesaing politik untuk menggambarkan pemimpin Umno seperti Ahmad Zahid dan bekas perdana menteri Datuk Seri Najib Razak yang dibicarakan kerana rasuah.
Malah sebelum Khairy mengesahkan dia diberitahu untuk menyerahkan Rembau, sudah ada khabar angin bahawa dia boleh dipindahkan ke kerusi persekutuan Port Dickson di mana penyandangnya ialah Ketua Pembangkang Datuk Seri Anwar Ibrahim.
Kedua-dua Ahmad Fauzi dan Azmi pesimis tentang peluang Khairy untuk mengalahkan Anwar di kerusi yang dimenanginya secara besar-besaran, walaupun dengan kelulusan semasa menteri kesihatan mengendalikan pandemik Covid-19 di Malaysia.
“Jika parti itu menghantar [Khairy] ke Port Dickson menentang Anwar, rakyat bimbang ia sebahagian daripada rancangan licik dengan memerintah panglima perang Umno untuk membunuh atau sekurang-kurangnya menjejaskan kerjaya politiknya,” kata Ahmad Fauzi.
Penganalisis politik Muhamad Azwan Abd Rahman berkata Khairy mungkin akan bergelut untuk mendapatkan sokongan tidak berbelah bahagi daripada Umno yang diperlukan untuk menang di Port Dickson, kerana hubungannya yang dingin dengan Ahmad Zahid dan kegagalan untuk menyokong pemimpin “kelompok mahkamah” secara terbuka.
Azwan berkata Khairy boleh ditinggalkan sepenuhnya tanpa kerusi untuk bertanding dalam pilihan raya umum yang kini dijangka diadakan pada November, yang bekas ketua Pemuda Umno itu akui akan menjadi “senario terburuk”.
“Bagaimanapun, mengekalkan kerusi Khairy di Rembau akan memberi impak berbeza kerana orang ramai juga menganggap Khairy sebagai salah seorang bakal pemimpin berpotensi yang akan mengubah Umno dari dalam dan Malaysia di peringkat antarabangsa melalui prestasi semasanya,” kata Azwan.
Penganalisis politik Prof Kartini Aboo Talib @ Khalid tidak bersetuju bahawa Khairy pasti akan kalah menentang Anwar, bagaimanapun, berkata angin perubahan masih boleh membawanya kepada kemenangan mengecewakan di Port Dickson.
Beliau berhujah bahawa saham Khairy telah meningkat dengan ketara daripada pengendaliannya terhadap usaha vaksinasi Covid-19 Malaysia – pertama sebagai menteri sains, teknologi dan inovasi sebelum beliau meneruskannya sebagai menteri kesihatan – yang telah memenangi segmen Malaysia yang sebelum ini tidak meluluskan daripada dia.
Sebaliknya, beliau berkata Anwar telah mengurangkan kredibilitinya selepas didedahkan bahawa beliau pada mulanya mempertimbangkan untuk bekerjasama dengan Ahmad Zahid dan Najib untuk mendapatkan sokongan yang diperlukan untuk usahanya untuk menggulingkan Tan Sri Muhyiddin Yassin sebagai perdana menteri.
“Orang ramai mahukan perubahan untuk sekali sahaja, dan bukan lagi ‘taikun politik’ lama, secara metafora,” katanya ketika dihubungi.
“Kita tidak boleh lupa bahawa Pakatan Harapan berkuasa kerana Tun Dr Mahathir Mohamad pada 2018, dan Anwar memenangi kerusi di Port Dickson kerana pakatan antara Tun dan PH. Tanpa Tun, PH tidak akan berjaya,” hujahnya.
Namun, sesetengah penganalisis percaya keadaan itu mungkin tidak teruk bagi Khairy, yang boleh menerima bantuan bertuah daripada – secara kebetulan – Anwar.
Semalam, Anwar menghidupkan semula spekulasi bahawa beliau boleh meninggalkan Port Dickson, selepas hanya satu penggal, untuk satu lagi kerusi yang tidak didedahkan.
Selain Port Dickson, Azmi juga menggembar-gemburkan Tampin dan Kuala Pilah sebagai kerusi di mana Khairy mungkin boleh mengatasi kelebihan tipis Umno kalah dalam pilihan raya umum sebelumnya.
Oh Ei Sun, seorang felo kanan di Institut Hal Ehwal Antarabangsa Singapura, berkata populariti Khairy sekarang meletakkannya dalam kedudukan yang baik untuk menang di salah satu kerusi ini.
“Secara umumnya, Khairy mungkin boleh bertanding di mana-mana kerusi campuran dan mempunyai peluang menang yang baik. Lagipun, prestasinya sebagai menteri sains pertama dan kemudiannya dipuji secara meluas oleh rakyat Malaysia dari semua lapisan masyarakat.
“Ia akan menjadi pertarungan yang sepadan untuk kedua-dua mereka dalam PD, tetapi Anwar mungkin juga sedang mengintai beberapa kerusi lain,” tambahnya.
Selepas mendapat pengampunan diraja pada 2018, Anwar memenangi pilihan raya kecil Port Dickson secara besar-besaran, memperoleh 31,016 undi berbanding 7,456 yang diperoleh calon PAS, Lt Kol (B) Mohd Nazari Mokhtar.
Bekas menteri besar Negri Sembilan Tan Sri Isa Samad, yang disebut-sebut sebagai pencabar terkuat Anwar pada masa itu, berada di tempat ketiga jauh dengan 4,230 undi.
